Eenzaamheid is niet ‘alleen zijn’ of het ontbreken van mensen om ons heen, maar het gevoel dat je losstaat van jezelf en van anderen. Eenzaamheid is niet alleen een interne toestand, maar ook een existentiële situatie, persoonlijk, maatschappelijk en politiek.
Eenzaamheid, vervreemding en emotionele afstomping
Voor corona werd eenzaamheid geassocieerd met ouderen in verzorgingshuizen of mensen met een beperkende aandoening. Niet met mensen die midden in het leven staan, een gezond lichaam hebben en jong zijn. Die aanname is dus niet juist! Het zijn vooral jongeren en mensen die midden in het leven staan die eenzaam zijn. Deze groep maakt vooral contactloos contact door te appen, zoomen, bellen en door veel op sociale media aanwezig te zijn: contactloos contact door sociale media maakt onze interacties flinterdun. Aan het einde van de dag zijn we heel actief geweest, maar voelen ons nog steeds eenzaam, emotioneel onbevredigd. Onze emoties stompen af en we vervreemden langzaamaan niet allen van anderen, maar ook van onszelf.
Het tijdperk van digitale nihilisme staat voor de deur
Techbedrijven hebben een fikse greep op haast elk onderdeel van ons gedrag. We lijken daardoor steeds meer op robots. Wat we kopen, doen, ‘liken’, luisteren, kijken en eten. Wie we wel of niet geloven en veel van dit alles wordt door algoritmes gedicteerd die weten wat wij fijn vinden. Het is zover gekomen omdat techbedrijven ons een wereld voorspiegelen die wij wensen.
Hoe wij onze sociale interacties hebben wij uitbesteed
Via FB, WhatsApp, Insta, TikTok en andere apps hebben wij ons sociale gedrag volledig uitbesteed. We zitten midden in een hyperconnectiviteit en bekommeren ons niet om de kwaliteit van onze interacties en relaties die door sociale media tot stand worden gebracht. Zelf onze sekspartners en relaties worden door algoritmes en apps beïnvloed. Het menselijk gedrag met zijn wispelturigheid en meerduidigheid leidt tot een permanente 404-error melding.
‘De ambiguïteit van het menselijk bestaan ontkennen, is waar de onverdraagzaamheid begint – Grunberg.
Vrijwillige onderwerping aan datacratie
In de afgelopen 15 jaar hebben wij mensen ons vrijwillig onderworpen aan de datacratie. Aan machines die al hun verlangens dwingend vormgeven. Nietzsche had het al voorspeld: Er komt een tijd dat dat mensen wel graag nieuwe ervaringen willen opdoen, maar geen pijn verdragen of risico’s willen lopen. Waarin ze hun vermeende geluk vinden in consumptie en amusement. Deze mensen geloven nergens meer in en de zin van het leven is steeds verder te zoeken.